معرفی قطعات پله برقی
اجزای اصلی پلهبرقی و راهرو متحرک:
- اسکلت (truss)
- پله (step)
- نرده یا دستگیره (Hand rail, Balustrade)
- نیروی محرک (Drive)
- سیستم ترمز (Brake)
- تابلو فرمان (controller)
- حفاظتهای ایمنی و فنی (standard safety features)
1- اسکلت پلهبرقی:
اسکلت پلهبرقی سازه اصلی قطعات پلهبرقی میباشد که در دو نوع معمولی وضد زنگ میباشد که هر یک مخصوص پلههایی با کاربری جداگانه میباشد.معمولاً پلههای با کاربری فضای بسته نیازی به استراکچر ضد زنگ ندارند. اما در پلههای فضای باز حتما میبایست از اسکلت ضد زنگ استفاده شود. اسکلت پلهبرقی یا پیادهرو متحرک از پروفایلهای جوشکاری شده یک دست؛ تشکیل شده است؛ که زیر اسکلت جهت جلوگیری از نشت روغن با ورق دو میلیمتر جوشکاری شده در سراسر پلهبرقی؛ طبق ارتفاع درخواستی خریدار ساخته میشود. در ساخت اسکلت اصولاً از فلزهای قوی مثل تیر آهن استفاده میشود تا استحکام لازم را داشته باشد.
2- پله:
پلهبرقیها معمولاً در سه اندازه
800mm ,600mm ,1000mm از نظر عرض پله ساخته میشوند. در پلهبرقیهای با عرض 600mm روی هر پله فقط یک نفر جا میگیرد. اما در پلههایی با عرض 800mm در صورتی که یک نفر روی پله ایستاده باشد؛ نفر پشت سر میتواند از او عبور کند؛ یا دو نفر چسبیده به هم کنار هم جا میگیرند. معمولاً بیشترین سفارش مربوط به پلههای با عرض 800mm هستند. در پلهبرقیها با عرض پله 1000mm دو نفر به راحتی روی هر پله جا میگیرند. اما در مراکز تجاری شلوغ، فرودگاهها و پایانههای مسافری که از پیادهرو متحرک استفاده میکنند، سعی میشود که از حداکثر عرض پله یعنی 1400mm استفاده شود که علاوه بر امکان حرکت چرخهای دستی، افراد کنارش به راحتی میتوانند عبور کنند.
3- نرده و دستگیره
هندریل جزو قطعه های قابل رویت قطعات پلهبرقی است. هندریل پلهبرقی نوار لغزان بر روی نرده پلهبرقی بوده که همزمان با سرعت پلهها دوران میکند. عموما جنس هندریل از پلاستیک نرم بوده تا از شکنندگی به دور باشد و در هنگام مونتاژ دو سر هندریل توسط ماشین لوپ پرس می گردد. سیستم محرکه هندریل همان سیستم محرکه پلههای برقی بوده تا سرعتی همزمان داشته باشد. هندریل پلهبرقی از چندین لایه روی هم تشکیل شده تا دوام و استقامت کافی جهت دوران ممتد روی نرده را داشته باشد. لایه زیرین هندریل از الیاف بهم بافته شده میباشد. و روی این لایه از شبکه سیمهای تو در تو استفاده شده تا در هنگام کار تنش ناشی از حرکت طول هندریل بیشتر نگردد.
حال اگر هندریلها نباشند شخص مورد نظر نمیتواند سرعت پای خود را با سرعت حرکت پلهها منطبق کند و دچار لغزندگی و گنگی میشود و در آخر ممکن است با زمین برخورد کند. از دیگر اتفاقات حادث شده برای دیگران ایستادن ناگهانی در بعضی مواقع است که هندریل پلهبرقی در حال حرکت بوده و ناگهان از حرکت باز میایستد که باعث برگشتن شخص از عقب شده و منجر به ضربه مغزی شده است.
برای مشاهده مقاله انواع موتور آسانسور کلیک کنید.
4- نیروی محرک
نیروی محرک از دیگر قطعات پلهبرقی میباشد، همه پلههای برقی دارای یک جفت چرخ دنده زنجیرخور (sprocket) در دو طرف قسمت بالای خود هستند که عامل حرکت زنجیرها و در نتیجه پلههاست. این چرخ دندهها حرکت خود را از محور افقی، که آن نیز حرکت خود را از الکترو موتور گیربکس که به آنها متصل است میگیرد، کسب میکند. عموماً سه دسته گیربکس در پلهبرقیها مورد استفاده قرار میگیرند:
- گیربکس با چرخ دنده ساده (spurn gear)
- گیربکس با چرخ دنده حلزونی (worm gear)
- گیربکس با چرخ دنده خورشیدی (planetary gear)
در تمام انواع گیربکسهای فوق نیرو توسط محور افقی به چرخ دندهها و زنجیر محرکهی پلهبرقی و نیز دستگره منتقل میگردد و آنها را به حرکت در میآورد. راندمان موتور، گیربکسهای دنده خورشیدی در حد 95 درصد و راندمان گیربکسهای حلزونی نسبت به آنها کمتر، و مقدار آن در حد 90 درصد میباشد. در قسمت پایین پلهبرقی نیز محور افقی است که به دو طرف آن چرخ دندههای زنجیرخور هرزگردی متصل هستند. که پلهها و زنجیر را در یک مسیر دایرهای شکل به حرکت در میآورند. عموماً موتورهای مورد استفاده در پلههای برقی از نوع جریان متناوب با گیربکسهای حلزونی است.
5- سیستم ترمز (Brake)
اکثر سازندگان پلهبرقی برای توقف از ترمزهای زبانهای (pawl Brake) استفاده میکنند. ولی انواع دیگر آنها مانند:
- ترمزهای گوهای (wedge Brake)
- ترمزهای تسمهای (Brake band)
- ترمزهای مغناطیس دائم مداربسته (closed permanent loop magnet Brake)
وجود دارند. قطعات پلهبرقی
امروزه برخی سازندگان نیز جهت حرکت و کوتاه شدن مسیر حرکت و توقف ترکیبی از ترمزهای زبانهای و مغناطیسی در طراحی نیروی محرکه استفاده کردهاند که در این نوع از موتور گیربکس دیگر نیازی به چرخ لنگر (flywheel) برای جذب انرژی و جلوگیری از ضربه ناگهانی وجود ندارد. ترمز مغناطیسی در پلههای برقی در میان موتور و چرخ دنده تعبیه شده که به محض قطع برق فعال گردیده و پلهبرقی را از چرخش آزاد خارج میکند . در طراحی پلهبرقی باید مطئمن باشیم که حداکثر شتاب اعمالی به مسافر به هنگام قطع برق بیش از نشود. زیرا در صورتی که بیش ازاین شتاب به مسافر وارد شود ممکن است باعث پرتاب در هنگام توقف ناگهانی پلهبرقی و صدمهاش شود. تست ترمز همواره در حالت بی باری انجام میشود.
6- تابلو فرمان (controller)
تابلوی کنترل پلهبرقی در مقایسه با تابلوی کنترل آسانسور از پیچیدگی کمتری برخوردار میباشد. استفاده از سیستمهای الکترونیک به جای مدارهای قدرت سنتی امکانات خاص را به وجود آورده است که مسأله کنترل و ضریب ایمنی پلهبرقی را ساده نموده است حرکت غیر عادی (افقی) پلهها، سرعت غیر یکنواخت و ناهماهنگ دستگیرهها با پلهها شل شدن زنجیرهای محرک و دیگر ایرادات این چنین ممکن است در پلههای برقی ایجاد شود و باعث بروز خطر و حادثه دیدن مسافران گردد. در پلههای برقی لوازم کنترل متعددی پیشبینی شده است که کلیه این لوازم به صورت سری با یکدیگر ارتباط دارند و در صورت بروز حادثه سریعاً فعال شده و پلهبرقی متوقف میگردد. تعدادی از لوازم کنترل ایمنی عبارتند از :
- حفاظتهای ایمنی موتور
- سیستم کنترل ترمز
- قطعکننندههای مداراصلی
- کنترل سرعت مجاز
- کنترل عملکرد زنجیر
- کنترل عملکرد دستگیره
- سنسورهای فعال دو قسمت بالا و پایین پاخورها.
حفاظتهای ایمنی و فنی:
رعایت نکات ذیل جهت اجرای اصول حفاظتهای فنی و ایمنی پله برقی لازم و ضروری است:
- گوشه زیر سقف طبقه فوقانی و پلهبرقی محافظ سرگوش نصب گردد.
- قبل از راهاندازی پلهبرقی نسبت به علمکرد کلیه سیستمهای ایمنی باید اطمنیان حاصل نمود.
- در محل ورود و خروج دستگیره به نردههای دو طرف پله باید محافظ دست یا انگشت یا اشیای خارجی تعبیه نمود.
- کنترلکننده مکانیکی سرعت (گاورنر) جهت تشخیص افزایش یا کاهش سرعت مجاز در ساختار پلهبرقی پیشبینی شود. طبق استاندارد EN 115 سرعت فعال شدن گاورنر حداکثر 40% بیش از سرعت عادی پلهبرقی است.
- جهت توقف اضطراری حرکت پلهبرقی دکمه قرمز رنگ قابل رویتی در گوشه پایین سمت راست ورودی و خرجی پلهبرقی باید نصب گردد.
- در هنگام شکستن پله، گیر کردن مانعی بین پلهها و یا صفحهی شانهای، پاره شدن زنجیر و اتصال پلهها به همدیگر باید به وسیله حسگرهای جداگانه حرکت پله متوقف گردد. این حسگرها در طول مسیر حرکت پله پیشبینی و نصب میگردندتوسط سیستم تأمین کشش در طبقه پایین پلهبرقی زنجیر را تحت کشش قرار داده و در قسمت حذف این فشار عمل کرده و پلهبرقی را متوقف کنند. قطعات پلهبرقی